— Nedir inananın en büyük tehlikesi ve yasağı?
— İsyan mı?
— Evet. İsyan İnananın en zor sınavıdır. O bilir her şeyin Tanrı tarafından var edildiğini ve şunu sorar hep kafası zonklayarak: Neden? Neden? Neden?
Ben de sormuştum bir zamanlar bu soruyu, aldığım yanıtsa koca bir “Sana ne” idi.
O koca kırmızı lamba hep yanar, koca bir el der: Dur, yasak! Tanrı’yı eleştiremezsin, O’nu sorgulayamazsın, O’na soru soramazsın; görevin sadece emri yerine getirmek! Yaptırımımızsa bu dünyada bir lanet ve ahirette ebedi işkence, ateş!
Kabul edip, sabredip, şükredip, diz çöküp, secdeye varıp katlanacaksın. Peygamberlere bile türlü cefa çektiren, sana ne yapmaz.
İntihar ederek sınavın dışına da çıkamazsın; askerden kaçtığında inzibatlar seni nasıl yakalarsa zebaniler de böyle seni yuvarlar en dipteki ateş kuyusuna.
Sınavın şekli, türü de farklı farklı: Bir sınav ki birine şekerli, diğerine acı. Süleyman’a ayrı bir kayra: güç, kuvvet, krallık, bolluk; diğer yanda Eyüp’e: Hastalık, horlanma, fakirlik, rezillik…